Ceviz
Ceviz ağacı , meyvesi ve kerestesi yönüyle oldukça önemlidir.Ayrıca yeşil kabuğundan ve kökleriden boya elde edilmektedir.Ceviz meyvesinde en fazla A vitamini bulunur (30 I-U ). Yağ oranı ise % 60 ‘ ın üzerin-dedir.Cevizin kuru ve taze tüketime uygun çeşitleri vardır.
Ceviz ; 800-1800 saat soğuklama ihtiyacı gösterir.
Ceviz ağacı ; -25 oC , + 38 oC ’ye kadar dayanıklılık gösterir.
TESİSİ VE BAKIMI :
Ceviz ağaçları ; toprak bakımından seçici olmamakla beraber taban suyu seviyesi kışın 2,5-3m.’den yukarı çıkmayan , fazla su tutmayan gevşek, süzek, çakıllı,alüvyial topraklardan hoşlanır.
Cevizin kirece dayanıklılığı fazladır.Yüksek taban suyu ceviz ağacının gelişmesinin aksamasına, yaprakların damar aralarının açık yeşil, damarlarının kahverengi renk almasına , sürgün uçlrının kurumasına , bir kaç yıl içersindede ağacın kurumasına yol açar.
Ceviz bahcesi aşılı fidanlarla tesis edilir.Sulama imkanı olmayan
yerlerde çöğürler ,arazideki yerlerinde yerleştirilip sonra aşılanırlar.
Dikim aralıkları zayıf topraklarda ve yamaç arazilerde 10X10 m.;kuvetli , taban yerlerde ise dikim aralığı 12-14 m olarak ayarlanmalıdır.
Fidanlar 60cm.çap ve 60cm .derinlikte açılacak çukura dikileceklerdir.
Çukurun dibine 100-150’şer gram süper fosfat ve potasyum sülfat gübreleri konulduktan sonra çukurdan çıkan toprağa yanmış hayvan gübresi karıştırılarak , fidanlar aşı noktası dışarda kalacak şekilde
dikilmeli, yanına dikilecek hereğe bağlanmalıdır.Aşılı fidanlar 4-5 yaşından itibaren verime başlar.Dikim aralıklarını ise 10-12 yaşından sonra doldururlar.Bu zaman zarfında ara ziraatı yapılabilir.( vişne,uygun yerlere fındık,taban yerlerde tek yıllık bitki.)Ceviz ağacının en iyi anlaşacağı kültür bitkisi asmadır. Fidanların ilk dikim yılında ve imkan bulunan yerlerde yılda en az bir defa sulama yapılır. Sonbaharda bir defa derin ,ilkbaharda torak zemininin uygun olduğu dönemde yüzlek sürüm yapılır.
Fidanlar dikimde 4-5 göz üzerinden budanırlar .İlk yılın kış budamasında doruk dal 180cm’den kesilr. Doruk dalın tepe kısmına yakın boyunlu gözler koparılır. Seçilen ilk ana dalın altındaki kuvvetli sürgünlerde uç alma yapılır. Ancak HARTLEY gibi terminal tomurcukları verimli olan çeşitlerde uç alma yapılmaz.
ÜRÜN BUDAMASI :
Ceviz ağaçlarında verimi artırmak üzere taç içerisini sıklaştıran fazla kalınlaşmamış dallar dipten, taç yüzeyini oluşturan dallar da 2-3 yıllık dal seviyelerinden budanarak seyreltimelidir. Ürün budamasında daima çıkarılan dalın kalınlığının bırakılan daldan ince olmasına özen gösterilmelidir.
Ceviz ağacı 100-150 sene gibi ömre sahiptir.
Tekniğine uygun tesis edilmiş bahçelerde ağaç başına verim 120-150kg olmaktadır.
STANDART CEVİZ ÇEŞİTLERİNDE ARANAN ÖZELLİKLER:
Ağacın erken meyveye yatması,
Periyodisite göstermemesi
Ağacın verimli olması
Soğuklar ve güneş yanıklığına karşı dayanıklı olması,
Ağacın sağlıklı bir gelişme göstermesi,hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olması,
Meyve iriliği, tüketimi taze olarak yapılacak ceviz tipleri için çok iri (çap ortalaması38.1mm.’den büyük) kurutmalık cevizler için iri-orta (çap ortalaması 29.1mm.’den büyük) meyve şekli düzgün oval; iriliği mütecanis, kabuklu tane ağırlığı 10g’ dan fazla olması gereklidir.
Meyve kabuğu açık ve parlak renkli,düzgün iki parçanın birbirine sıkıca yapışmış olması, ince olup kolayca kırılması gereklidir.
İç kabuktan kolaylıkla bütün olarak çıkmalı , iç randımanı %50’den , iç ağırlığı 5 g’dan fazla,iç rengi çok açık olmalıdır.İç, kabuk boşluğunu tamamen doldurmalı , büzülme yapmamalıdır.Ceviz içinde bulunan total yağ miktarı kuru maddenin %70’inden çok olmamalıdır.
HASTALIK VE ZARARLILARI:
Cevizlerde görülen en yaygın hastalık Karaleke , zararlı ise iç kurdudur. Şubat ayı içersinde %1.5-2’lik Bordo bulamacı ile bütün gövde ve dallar yıkanmalı, yere dökülmüş olan yapraklar , kurumuş dallar toplanarak yakılmalıdır. Mantar enfeksiyonuna karşı Mayıs ve Hazinan aylarında koruyucu olarak iki ilaçlama yapılmalıdır.(%0,5 lik bakırlı ilaç).
Meyveler can eriği iriliğini alınca Haziran ayı içersinde atılacak bakırlı ilaç ile iç kurduna karşı insektisit de tatbik edilmelir.Yine Temmuz ayının başında ve sonunda kabuk sertleşmeden önce 2 defa fungusit ve insektisit karışımı tatbik edilmelidir.,
- Genç ağaçlar yan tomurcuk oluşturma gayretinde değildir.
- Yarı dik taç gelişimi orta derece kuvvettedir.
- Pedro x 56-224 melezidir.
- Yan dallarda meyve verme oranı %80-90’dır.
- Geç yapraklanır.
- Hastalıklara karşı dayanıklıdır.
- Başta kaliforniye olmaz üzere dünyada en çok yetiştirilen çeşittir.
- İçleri bütün çıkar.
- Aç.ık renkli iç ceviz oranı %90-100’dür.
- Eylül sonu hasta edilir.
Çeşit: Chandler
Orijini: Kaliforniya
Mey. Boy (mm): 42
Kab. Ağırlık (g): 13,4
İç Ağırlık (g): 6,5
Randıman (%): 49
Kab. Yapışması: İyi
İç Rengi: Açık Beyaz
Tozlayıcı: Franquette ve diğerleri
Ronde de Montignac cevizi oldukça güçlü bir ağaç yapısına sahip olduğu için dayanıklıdır.
Ronde de montagne ceviz meyvesi küçük boyutlarda olup iç meyvesi sarı renklidir.
Polen dökme süresi 15-20 gün boyunca devam ettiği için tozlayıcı özelliği üst seviyededir.
Ronde de montagne cevizinde erkek ve dişi çiçekler ayda gelişir. Erken verime yatan fernor cevizi için mükemmel bir tozlayıcıdır. Erken sürede meyveye yatar. İç randımanı %50 ye yakındır.
- Ağacın gelişimi küçüktür.
- Budamadan hoşlanır.
- Aşırı sıcaklardan hoşlanmaz.
- Susuzluğa karşı dirençsizdir.
- Geç yapraklanıt.
- Bakımı ile budaması zamanında ve yetince yapılmazsa meyve kalitesinde bozulmalar olabilir.
- Yan dallarda meyve verme oranı yüksektir.
- Uzun bir çiçeklenme dönemi olduğundan tozlayıcı olarak kullanılabilir.
- Hasat olgunluğu orta-geçtir.
- Ağır budamaya gerek duyar.
Çeşit: Pedro
Orijini: Kaliforniya
Mey. Boy (mm): 40
Kab. Ağırlık (g): 12
İç Ağırlık (g): 5,6
Randıman (%): 47
Kab. Yapışması: İyi
İç Rengi: Açık Sarı
Tozlayıcı: Kendine verimli ve tozlayıcı çeşittir.
- Geç yapraklanır
- Orta kuvetle gelişir
- Erken püskül verir
- Karasal iklim cevizidir
- Yan dallarda meyve verir
Çeşit: Fernette
Orijini: Fransa
Mey. Boy (mm): 41
Kab. Ağırlık (g): 11,3
İç Ağırlık (g): 5,5
Randıman (%): 49
Kab. Yapışması: İyi
İç Rengi: Açık
Tozlayıcı: Franquette
- Geç yapraklanır, hasat zamanı geçtir.
- Geç donların görüldüğü yağmurlu ve karasal iklime uygun bir çeşittir.
- Kuvvetli yarı dik gelişir.
- Erkek çiçekler çok geç olgunlaşır.
- Düzenli meyve verir iç rengi açıktır.
- Antraknoz ve bakteriyel yanıklığa dayanıklıdır.
Çeşit: Franquette
Orijini: Fransa
Mey. Boy (mm): 45
Kab. Ağırlık (g): 11,3
İç Ağırlık (g): 5,3
Randıman (%): 47
Kab. Yapışması: Orta
İç Rengi: Beyaz
Tozlayıcı: Ronde ve montignac
- Ağacı yarı dik gelişir.
- Geç yapraklanır.
- Erkek çiçekler çok geç açar.
- Erken meyveye yatar.
- Yan dal verimlidir.
- Antraknoz ve bakteriyel yanıklığa dayanıklıdır.
- Karasal iklim cevizidir.
- Meyve geç olgunlaşır.
Çeşit: Fernor
Orijini: Fransa
Mey. Boy (mm): 41
Kab. Ağırlık (g): 13,0
İç Ağırlık (g): 6,8
Randıman (%): 52
Kab. Yapışması: İyi
İç Rengi: Açık
Tozlayıcı:Fernette, Ronde ve montignac